Zaterdag 4 april 2015
Afscheid
Het is geen aprilgrap, het is echt waar. Bert van Zaanen neemt vandaag afscheid van de bbc. Door tijdrovende andere activiteiten komt zijn boekbinden helaas op een laag pitje te staan. Zeer spijtig en jammer dat hij ons verlaat.
Resultaten huisvlijt
Jopie heeft n.a.v de beschrijving van het Weefboekje uit de rubriek 'kleine boekjes' van Karin Cox, (Handboekbinden jrg.8, nr.1, 2015) een door haar aangepast weefboek gemaakt met de resultaten van de grafische workshop bij Nico Kamberg in februari jl.
De dubbele vellen waarin de losse bladen geweven worden, heeft Jopie vervangen door een gevouwen harmonica-strip en als weefmateriaal gebruikte zij rood lint.
Het is een fraai boek geworden.

Geweven boek Jopie
Ook Jaap heeft de resultaten van die workshop verwerkt. Hij heeft er een Japanse binding van gemaakt. De rug is bekleed met linnen en de platten aan weerszijden met groen agaat marmer. In het boek heeft hij de etsplaatjes en de afdrukken geplakt.


Japans gebonden boek Jaap
Jaap is bezig met minibuidelboekjes om zo resten leer op een creatieve manier te verwerken. Het worden unieke boekwerkjes met inventief beslag van knopen en splitpennen. Hij zoekt nog koperen ringetjes om het buidelboekje af te kunnen maken. Jopie kan hem vandaag daarmee verblijden!

buidelboekje in wording, gebonden door Jaap
Toen we vorige maand op de werkdag met de alternatieve Japanse bindingen van Becca Hirsbrunner bezig waren, wilde Corrie het snake-eyes-motief uitproberen. Dus begon ze enthousiast de gaatjes te prikken, maar ontdekte tot haar schrik toen ze ermee klaar was, dat ze aan de vouwkant geprikt had, i.p.v. aan de open kant van de bladen. Ze zou thuis een oplossing bedenken. En die krijgen we nu te zien!
Op alle vouwen heeft ze het snake-eyes-motief geborduurd!!
Zo is een zeer apart boekje ontstaan.

Snake-eyes-motief gemaakt door Corrie
Ook maakte Corrie een ‘kruidige pasta-sauzen’ receptenboek. Op ieder blad staat een recept van een speciale kruidensaus en er hangt een zakje bij met het desbetreffende kruid. Als omslagmateriaal gebruikte Corrie ribkarton, hetgeen een zeer speciaal effect aan dit heerlijk geurende boekje geeft. Tussen omslag en schutblad verwerkte ze Sizoweb, een linnen decoratiemateriaal dat bloemisten gebruiken als sierverpakking voor luxe bloemboeketten. Het geheel bond Corrie in een alternatieve Japanse binding, heel origineel met een eigen ontworpen steek, de SKYLINE, die zowel voor- als achterplat siert.


Kruidige pasta-sauzen-receptenboek van Corrie
gebonden met de door haar ontwopren SKYLINE-steek
Becca Hirsbrunner heeft ons zeer zeker uitgedaagd tot eigen creaties!
Ik, Ine, werd ook geïnspireerd door de ideeën van Becca en wilde niet haar voor-beelden namaken, maar eigen motieven ontwerpen. Bovendien wilde ik alleen maar dergelijke ontwerpen op het voorplat van het boekje maken, dus niet door alle bladen heen. Alleen de randsteken mochten in mijn optie de binding van bladen met voor- en achterplat vormen. Zo ontstond het vlinderboek. Ik had al heel lang een zijde-achtig lapje liggen, bedrukt met vlinders, en wilde daar ook iets mee doen. Ik heb er reepjes van gesneden om te gebruiken als scharnierstrookjes en als rugbekleding. De rest van het lapje was net groot genoeg om het voorplat mee te sieren. Met spuitlijm heb ik het ingespoten en op het linnen geplakt. Maar de volgende dag bleek die lijm op diverse plekken toch vervlogen! Omdat de omslagen vastzitten onder de spiegels bleef het geheel toch op het voorplat op zijn plaats en het randje langs de kneep heb ik toen heel voorzichtig en spaarzaam met Beriplast vastgezet.

Vlinderboek Ine
Fem had tijdens onze linosnede-werkdagen diverse libellen in verschillende kleurstellingen gedrukt op dubbelgevouwen vellen papier. Nu heeft ze die verwerkt in een Japans gebonden boek met de libelle-steek van Becca. Zo is het een mooi geheel geworden.

Libellenboek Fem
Interessant
Handwerkjes van begin 20ste eeuw
Tijdens het bezig zijn met de Japanse steken, kwam het gesprek op het handwerken dat vroeger veel meer gedaan werd, zoals borduren, breien, haken, kraaltjes breien e.d.
Jopie vertelde dat ze nog zeer oude handwerkjes van een tante had liggen en beloofde die mee te nemen. Nu kan ze ons de minuscuul kleine schatten van die tante laten zien.
Fraaie voorbeelden van handwerkkunst uit de eerste jaren van 1900.
borduurwerk
kralenbreiwerk

I love handmade books en the little book of bookmaking.
I love handmade books is de titel van de Engelse uitgave van het boek van C. Rivers dat we in het vorige verslag vermeldden. Een zeer interessant boekje met leuke voorbeelden van gebonden, gevouwen en genaaide boeken en achterin het boek een uitgebreide uitleg van diverse technieken.
Dit boek van Charlotte Rivers is ook als Amerikaanse uitgave verschenen met de titel: the little book of bookmaking.
De inhoud is exact hetzelfde en deze editie is te koop bij Lidy Schoonens.


schilderen op folie-dekseltjes
Van een vriendin kreeg ik een prachtige eigengemaakte kaart toegestuurd en vroeg me af hoe ze die gemaakt had. Welke techniek gebruikte ze hiervoor? Het bleek een zeer eenvoudige techniek, maar met zo’n fraai resultaat dat ik dit iedereen graag wil vertellen. Spaar de alu-dekseltjes van de diverse zuivelproducten, maak op de bedrukte kant op een zachte ondergrond met een potlood of i.d. een tekening, zodat aan de alu-kant een reliëf ontstaat. Schilder dan met een dunne transparante acrylverf over het reliëf en klaar is het kunstwerk.

acrylverfschildering op alu-dekseltje
Edelpappband
Bert stelde voor om de losse katernen ‘van Schossel tot slingerpad’ te binden als een Edelpappband. Inmiddels heeft hij dit plan al ten uitvoer gebracht en laat ons een prachtig gebonden resultaat zien. Verdekte leren hoekjes en kop-staartleer heeft hij geheel in de band verwerkt. Het schutbladkatern heeft hij samengesteld uit effen papier én het gedessineerde papier dat hij ook voor de bekleding van de platten gebruikte.
De katernen heeft hij in de rug verstevigd met afwisselend grijs en rood lint. Het rood komt ook terug in de zon en de horizon op de platten. De tekst heeft hij geschreven met behulp van de soldeerbout en folie. De ‘schossel’ heeft hij op de platten verbeeld door ingelegde zilveren ijsschotjes.
Het is een zeer fraai boek geworden. Wij moeten er nog aan beginnen en spreken af thuis het naaiwerk te verrichten, de diverse benodigde materialen op maat te maken en dan de volgende keer op de werkdag samen aan de band te werken.

Edelpappband gebonden door Bert


schutbladkatern van de Edelpappband

Groninger binding
Jopie oogst volop bewondering van ons met het door haar in een ‘Groninger binding’ gebonden boek: het fregatschip Johanna Maria van Arthur van Schendel. Ze heeft geheel in overeenstemming met het thema van het boek een schitterende zee-schildering op de platten gecreëerd met de bijenwas- en de encaustic-techniek.
De titel van dit boek heeft ze op een dun leren titelschildje met folie gedrukt.

Bij de bijenwastechniek wordt de ongekleurde koude bijenwas met verf of pigment op kleur gebracht en met een doekje, spatel, vingers, kwast etc. aangebracht op het te decoreren plat.

Bij de encaustic techniek laat je blokjes gekleurde bijenwas op de zool van een klein warm strijkijzer smelten, om vervolgens met het strijkijzer over speciaal gecoat papier of karton te strijken. Door verschillende bewegingen met de zool, de zijkant of de punt van het strijkijzer te maken, verkrijg je allerlei effecten. Ook kun je met een schraper was weghalen, hetgeen Jopie gedaan heeft om de schuimkoppen te creëren.
Groninger Binding van Jopie, afgewerkt met bijenwas en encaustic
Fem en Ine laten ook hun met bijenwas bewerkte Groninger Binding zien. Fem is erg ontevreden. Ze had de borden eerst lichtgroen gemaakt met draaiende bewegingen en na droging bracht ze al tamponerend via een sjabloon Nederland aan op het voorplat. Toen ze het sjabloon weghaalde, ontdekte ze rond Nederland een aureool, een vetkring die om de rand van het sjabloon ontstaan was en de groene onderlaag op het plat deed verdwijnen. Toch zag het plat er heel mooi uit en gaf het getamponeerde Nederland een mooi effect. Na een week drogen ging ze de waslaag op het plat uitpoetsen om een glimmend effect te krijgen, maar daardoor ontstonden strepen, vlekken, doffe én glimmende plekken én verdween heel Nederland. Ze kon de was zo wegpoetsen!
Toen heeft ze opnieuw met gekleurde was de platten bewerkt om alle vlekken en strepen weg te werken en daarna het geheel weer laten drogen.
We concluderen dat het waarschijnlijk beter was geweest Nederland niet over een al aangebrachte waslaag op te brengen en dat het gebruik van minder glad karton ook van invloed zou kunnen zijn.
Groninger Binding van Fem, binnenkant met schut- en dekbladen van Elefantenhaut

Groninger binding van Ine
 Ik, Ine, heb ook de platten eerst groen gemaakt, maar heb langs golvende sjablonen gewerkt. Daarna was ik van plan de vlag van Groningen in bijen-was op te brengen tot Fem opperde om de print van de vlag rechtstreeks op het plat te plakken, zoals Corrie ook met het vliegerpapier gedaan had.
(zie verslag maart 2015).
Wat een idee! Dus heb ik de vlag en de tekst op heel dun papier via de inkjetprinter uitgedraaid. Met spuitlijm heb ik de vlag opgeplakt en met boekbinderslijm de tekst. Daarna ben ik met blanke bijenwas over het hele plat gaan poetsen. Spuitlijm hecht niet op de bijenwas. Als je voorzichtig gaat peuteren kun je de vlag er weer afhalen. Als je er niet aankomt, blijft het opgeplakte keurig zitten!
Boekbinderslijm brengt wel een sterke hechting aan op de waslaag. Als je het opgeplakte probeert te verwijderen maak je het papier stuk!
Gelli printing
Jopie vertelt over het experimenteren met het Gelli printen dat zij en ik, Ine, samen hebben gedaan. Vorige maand schreef ik daar al het een en ander over. Het leek Jopie ook een leuke uitdaging met deze techniek aan de gang te gaan, dus maakten we een afspraak om ieder nieuwe gelatine plakken te bereiden en dan samen mono-prints te gaan maken.
Jopie kocht gelatinepoeder van Jacob Hooy via de Onlinedrogist (500 gr. voor €14,35) en ik vond 200 gram poeder voor € 3,99 in een opheffingsdrogisterij.
Glycerine bestelden we bij De Hekserij (http://www.hekserij.nl) voor € 9,00 per liter.
Jopie maakte een rechthoekige en een ronde plak volgens een recept op ‘Anja’s blog’ :
 http://anja-ajna.blogspot.nl/2014/08/zelf-een-gelly-plate-maken.html
 Voor een plak van 22 x 33 cm geeft Anja de volgende hoeveelheden op:
280 ml water, 470 ml glycerine, 56 gr. gelatinepoeder, 100 gr. suiker.
Ik maakte een rechthoekige plak volgens het recept van Linda Germain, eveneens voor een plak van 22 x 33 cm. (www.lindagermain.com)
473 ml water, 355 ml glycerine, 113 gr. gelatinepoeder, géén suiker.
En ik kocht een originele Gelli Arts Printing Plate Round 4” voor € 15,95 omdat ik er zeker van wilde zijn, na mijn negatieve ervaringen van vorige maand, dat we een goed werkende plak zouden hebben.
Gekocht via: http://www.happyscrappy.nl/c-2846784/gelli-plates
Jopie’s plakken bleven erg pikkerig i.t.t. mijn plak en de originele Gelli Plate.
We concludeerden dat dit misschien aan de toevoeging van de suiker zou kunnen liggen en de verhouding water / glycerine.
Het was mogelijk om de verf uit te rollen op alle plakken. Het beste ging het door de verf op een aparte plaat uit te rollen en dan met de roller over de gelatineplak te gaan.
Heel merkwaardig was het feit dat in eerste instantie de verf ging parelen op de originele Gelli plak. De verf kon egaal opgebracht worden, maar na enkele seconden al zagen we de verf in pareltjes wegtrekken. Het gaf wel een speciaal effect bij het afdrukken, maar dit was natuurlijk niet de bedoeling. Na een paar keer verf opbrengen bleef de verf echter wel gedekt liggen.
parelen van de verf op de originele Gelli Plate en daarnaast afdrukken van een geparelde plak
De ene na de andere monoprint werd gemaakt, maar dat kon Jopie’s plak niet echt aan. Hij ging brokkelen en scheuren en belandde daardoor in de vuilnisbak!
De mijne bleef prachtig in tact en ligt nog steeds gaaf in de koelkast! En er was geen verschil in werking tussen mijn plak en de originele. Dus concludeerden we dat het recept van Linda Germain het beste én goedkoopste is om te volgen.

resultaten van 'Gelli printing'

Harlekijnbinding
Als project buigen we ons vandaag over de harlekijnbinding, beschreven in Handboekbinden nr.3, uit 2010, door Alexia Petrakos en ontworpen door
Suzanne Cannon.
In die beschrijving wordt uitgegaan van aluminium platten. Dat deed Jopie denken aan het boek dat haar echtgenoot Gert voor zijn 65ste verjaardag kreeg, gemaakt door hun zoon. Een boek met verhalen en tekeningen van alle kinderen en gebonden in een fraai geschuurde alu-band, geheel volgens eigen idee van hun zoon, die overigens niets van boekbinden wist. Een natuurtalent!
jubileumboek met aluminium platten,
gemaakt door de zoon van Jopie
voor zijn 65 jarige vader
Niemand van onze groep heeft nu gekozen voor alu-platten, wel voor bekleed grijsbord, al of niet in de stijl van de harlekijn. Corrie heeft dat boek in 2010 al gemaakt, precies volgens deze beschrijving in Handboekbinden, dus van met gesso geprepareerde papieren zakken én met aluminium platten. Het papier van deze zakken voelt ruw aan door de opgedroogde gesso.
Harlekijnbinding van Corrie uit 2010

Thuis hebben we al het een en ander moeten voorbereiden om vandaag aan de slag te kunnen gaan. We hebben 3 zeer dikke katernen nodig die aan een leren rug bevestigd worden met de Harlekijnsteek. Maar hoe maak je dikke katernen?
Op zoek dus naar dik papier. Ook al vouwde ik acht vellen dik papier in elkaar, dan kreeg ik met drie katernen nog te weinig rugdikte naar mijn zin. Fem ontdekte mijn fout. Ik had de vellen stuk voor stuk scherp gevouwen met het vouwbeen, de vellen in elkaar geschoven en de katernen goed geperst.
Door het benodigde aantal vellen in één keer in elkaar te vouwen, krijg je een mooier, dikker en ronder katern dan waaneer je vel voor vel vouwt en later de vellen in elkaar schuift. Dan ontstaat er een scherpe rug met ruimte in de katernrug, terwijl bij het in één keer vouwen een fraaie aaneengesloten ronde rugvouw ontstaat.

Fem gebruikte dik Zaans Bord en heeft zo met drie katernen een rugbreedte van ruim drie cm. Corrie plakte eigen handgeschepte papieren op elkaar en kon op die manier dikke katernen maken door de in haar ogen mislukte exemplaren te combineren met de fraaie exemplaren.
Ik vond die drie dikke katernen helemaal niet mooi en werd geïnspireerd door de werkwijze die boekbindster Erica Ekrem in I love handmade books beschrijft (pag.62). Gewoon eerst normale katernen vouwen en die met een langsteek of kruissteek aan elkaar naaien. Vervolgens om de zoveel katernen het leer op de rug met de harlekijn-steek vastzetten.
Dat werkte prima.
Het is raadzaam om de gaatjes in de katernen met een boortje te maken, want het voorprikken met een prikpen of els is vrij lastig in die dikke katernen. Bovendien moeten de gaatjes aan de royale kant zijn, want door de middelste rij gaatjes moet je vier keer doorsteken!
Fem liep daardoor tegen het probleem op dat ze bij het bevestigen van het derde katern niet meer door de middelste gaatjes kwam. Dus besloot ze alles weer uit te halen en eerst de gaatjes in de katernen groter te maken.


boren of prikken van de gaatjes in de katernen
In het rugleer kun je de gaatjes met de screwpunch maken. De plaats van de gaatjes kan op een mal aangegeven worden, om die vervolgens op het rugleer te leggen.
Rechtstreeks op het leer de plaats van de gaatjes aangeven is ook mogelijk bij gebruik van lichtkleurig leer. Op donker gekleurd leer zou kleermakerskrijt uitkomst kunnen bieden, maar een mal is ook zeer geschikt.


foto links en rechts:
gaatjes rechtstreeks op het leer aangeven en met de screwpunch ponsen


foto links en rechts:
gaatjes via een mal
met de screwpunch ponsen

Marjolein worstelde met een ander probleem. Het rugleer dat zij wilde gebruiken bleek te dun. Alle ribbels van de katernen bobbelden lelijk door het leer en het leer zwabberde alle kanten uit. Dus besloot ook zij alles weer uit te halen. Corrie opperde als oplossing het leer te bekleden met ruggebord om zo een stevigere rug te maken. Dat had zij ook gedaan bij haar reeds gemaakte Harlekijnboek. Marjolein vond dat een uitstekend idee en plakte dus ruggebord op het leer. Aan opnieuw de steek maken kwam ze nu, net als Fem, niet meer toe.
Jopie was als enige helemaal klaar met het boek. Zij had imitatie aluminium platten gemaakt, door grijsbord te bespuiten met zilververf! Een originele vondst.

harlekijnbinding van Jopie

Het was even puzzelen in welke volgorde de steek op de rug verwerkt moest worden. Soms gingen we een paar keer in de fout door aan de staart naar beneden te steken in plaats van weer naar boven te gaan. Daardoor kwamen we niet uit aan de kop. Maar oefening baart kunst en volgende maand zien we alle resultaten.